به استناد به بند ث ماده ۱۶ آیین‌نامه خرید خدمات مشاوره، انتخاب تک گزینه‌ای، روشی است که در آن مشاور، بدون وابستگی به فرایند ارزیابی کیفی، فنی و مالی انتخاب می‌شود. لذا امتیاز فنی در این روش کف و سقفی نخواهد داشت (جزء ۱-۶ بند الف ماده ۱۸) ولی این اسناد ارزیابی باید تکمیل گردد، لذا مذاکره فنی و مالی توسط کارفرما برای تنظیم قرارداد انجام می‌پذیرد. استفاده از این روش صرفاً در مواردی خاص مجاز است.
در روش تک گزینه‌ای ارزیابی کیفی انجام نمی‌شود (بند الف ماده ۱۲) لذا تهیه گزارش آن نیز ضرورت ندارد (جزء ۳ و ۴ بند الف ماده ۱۱) البته باید بر اساس تعریف مشاور در بند ۶ ماده ۲ آیین‌نامه که مشاور را شخصی حقیقی یا حقوقی که دارای گواهینامه صلاحیت برای انجام کار مشاوره دانسته است مشاور باید دارای گواهینامه در رشته مربوطه باشد. (بند الف ماده ۸)
انجام تمام مراحل خرید خدمات مشاوره به روش تک گزینه‌ای از وظایف و مسؤلیت‌های کارفرماست (جزء ۴ بند الف ماده ۳) و در این روش هیأت انتخاب مشاور هیچ مسؤولیتی ندارد (بند پ ماده ۳) مگر در حالتی که در فرایند خرید خدمات مشاوره در مسیر معمول خود یک متقاضی خدمات مشاوره اعلام آمادگی نموده باشد، که در این صورت پس از تأیید هیأت انتخاب مشاور، انتخاب مشاور به روش تک گزینه‌ای انجام می‌شود (جزء ۶ بند ت ماده ۷)
در روش تک گزینه‌ای تهیه فهرست بلند و به تبع آن انتشار آگهی، موضوعیت ندارد (جزء ۷ بند ت ماده ۷)
ضمناً کارفرما چنان‌چه احساس نیاز نماید می‌تواند برای انجام وظایف خود به تشخیص خود از کمیت‌های مرکب از اشخاص حقیقی یا حقوقی مستقل با پرداخت حق‌الزحمه، استعلام نماید، نظر کمیته یاد شده پس از تأیید وی اجرایی خواهد بود. (تبصره بند الف ماده ۳) پس بنابراین کارفرما می‌تواند در خرید خدمات مشاوره به روش تک گزینه‌ای از وجود چنین نهادی بهره ببرد.
کارفرما موظف است نام مشاور منتخب در روش تک گزینه‌ای را پایگاه ملی مناقصات مستندسازی کند (جزء ۲ بند الف ماد۱۱).
به هر حال در روش تک گزینه‌ای فرایند انتخاب مشاور به استناد بند ت ماده ۱۷ عبارت است از:
۱- تهیه اسناد «درخواست پیشنهاد»
۲- ارسال دعوتنامه به همراه «درخواست پیشنهاد» و اخذ پیشنهاد فنی و مالی از مشاور
۳- ارزیابی فنی و مالی و مذاکره با مشاور برای قیمت
۴- انعقاد قرارداد
لذا درخواست پیشنهاد یا RFP باید مطابق ماده ۱۸ که دارای سه بخش فنی، مالی و عمومی بوده توسط مشاور منتخب تکمیل و مهر و توسط افراد مجاز امضاء و در موعد مقرر به کارفرما تحویل شود. (بند پ ماده ۱۸)
پس از وصول پیشنهاد مشاور منتخب، کارفرما پیشنهاد را ارزیابی فنی و مالی نموده و با مشاور منتخب بر سر موارد فنی و قیمت مذاکره می‌نماید و پس از توافق بر سر موارد فنی و قیمت پیشنهادی، قرارداد را با وی طبق ماده ۱۰ آیین‌نامه منعقد می‌نماید.
شاید گفته شود وقتی حداقل امتیاز ارزیابی فنی در روش تک گزینه‌ای موضوعیت ندارد و اصولاً این روش به ارزیابی کیفی، فنی و مالی هم وابسته نیست؛ پس ارسال اسناد ارزیابی فنی و انجام آن برای چیست؟ باید در پاسخ گفت که وجود چنین اسنادی در سیستم اداری کشور (که اصل بر مکتوب بودن است)، لازم بوده و این بدان معنا نیست که نتوان بر سر اسناد فنی مذاکره نمود و آن‌ها را تکمیل کرد.
پس در روش تک گزینه‌ای فقط فرایندهای رقابتی فنی و مالی حذف می‌شود ولی رعایت سایر قوانین و مقررات و مشخصات فنی، الزامی است. (بند ۱۴ بخشنامه تبیین مفاهیم آیین‌نامه) و تعیین معیار‌ها و اوزان ارزیابی در اسناد درخواست پیشنهاد برای روش تک گزینه‌ای صرفاً چارچوبی برای مذاکره و دستیابی به شرح تفصیلی و شرایط بهینه انجام پروژه است و الزاماً ملاک رد یا قبول پیشنهاد نیست. (بند ۱۵ بخشنامه تبیین مفاهیم آیین‌نامه)
در روش تک گزینه‌ای، مشاور معمولاً با توجه به ماهیت کار، دو متغیر حجم نفر ماه و نرخ نفر ماه را برای پیشنهاد مالی خود ارائه می‌دهد و در هنگام ارزیابی مالی، کارفرما با نرخ‌های متعارف هزینه عملکرد نفر ماه کارشناسی–تخصصی تخمینی خود، به بررسی دو متغیر یادشده اقدام می‌کند. لذا برای این روش‌ها نیاز به بررسی و تبادل نظر با مشاور وجود دارد.
نهایتاً در این روش صورت‌جلسه پایانی ارزیابی پیشنهاد‌‌ها مشتمل بر؛ -محل و زمان تشکیل جلسه پایانی؛ -نام و امضاءی کارفرما -برآورد کارفرما؛ -نام مشاور منتخب -امتیاز فنی پیشنهاد مشاور، طبق گزارش ارزیابی فنی -قیمت پیشنهادی رؤیت شده مشاور -مبلغ قرارداد؛ باید توسط کارفرما تهیه شود. (بند الف ماده ۲۳)
همچنین کلیه محتویات پاکت‌های گشوده شده پیشنهاد قیمت باید ثبت و ضمیمه صورت‌جلسه پایانی شود. این صورت‌جلسه باید تا پنج روز کاری پس از امضاءی کارفرما، در پایگاه ملی مناقصات، اطلاع‌رسانی گردد. (بند ۵ نحوه و مهلت اطلاع‌رسانی برای خرید خدمات مشاور).
در این روش مسئول ثبت مناقصه اطلاعات خدمات مشاوره را در سامانه ثبت و جهت تایید به مقام تشخیص یا جانشین وی ارسال می‌نماید. مقام تشخیص یا جانشین او می‌توانند مناقصه مورد نظر را امضاء نموده و برای مناقصه‌گر مدنظر ارسال نمایند.
یادآور می‌شود امکان اصلاح فراخوان از زمان “ارسال دعوتنامه” تا در انتظار “ارسال پاکت‌هاي پيشنهاد” برای مناقصه‌گزار وجود دارد.
ضمن اینکه خدمات مشاوره تک گزینه ای برای مبالغ بالاتر از نصاب معاملات متوسط می‌باشد.
